जीवनको महत्वपूर्ण पाटो संगत

‘जस्तो संगत उस्तै रङ्गत’ यस विषयमा एउटा प्रेरक प्रसङ्ग छ । यो प्रसङ्ग लियोनार्दो दा भिन्चीको जीवनसँग जोडिएको वास्तविक प्रसङ्ग हो । जिसस् क्राइसले मृत्युदण्ड दिनु भन्दा अघिल्लो बेलुकी आरुना केही शिष्यहरूको उपस्थितिमा भोजनको आयोजना गरेका थिए, जुन अन्तिम भोजको नामले प्रसिद्ध छ । भिन्चीले त्यसै घटनाको चित्र कोर्ने सोच बनाए । त्यस जमघटमा दुई जना खास व्यक्तित्वहरू थिए । पहिलो व्यक्ति जिसस नै थिए भने अर्को उनको नजिकको शिष्य जुडास थियो । जुडास यस्तो व्यक्ति थियो जसले जिससको नजिक रहेर जिससलाई धोखा दिएको थियो । यस कार्यका लागि भिन्चीलाई एक मोडलको खाँचो भयो । जिससको मोडलको व्यक्ति खोज्नु चानचुने कुरा त अवश्य पनि थिएन । जिसस् भन्नाले रिस, राग, द्वेष, भय, सबैबाट मुक्त, न कुनै द्वन्द्व न प्रश्न सबैबाट पूर्ण व्यक्ति हो । भिन्चीले त्यस्तो मोडलको खोजीमा लागे, जो शान्त, शिष्ट छ, जसको अनुहारमा निष्कलंक, निष्पाप, निर्मलता जस्ता गुणहरू प्रष्ट देखिन्छन् । केही समयको खोजीपछि एकदिन भिन्चीले एक युवक बिहानीको प्रार्थना सकेर चर्चबाट बाहिर निस्कँदै गरेको देखे । उनले त्यस युवकमा खोजेको झलक देखेर खुसी हुँदै हतरपतर दौडेर आफ्नो कुरा राखे । ‘मैले तपाईँमा जिसस्को झलक पाएँ । म जिसस्को चित्र कोर्ने प्रयासमा तपाईँ जस्तै मोडलको खोजीमा थिएँ । कृपा गरी मोडल बनेर सहयोग गर्नुहुन्छ कि ?’ भिन्चीको कुरा सुनेर त्यो युवक एकदम हर्षित भएर सहर्ष स्विकार ग¥यो । भिन्चीले एकै क्षणमा चित्र कोर्ने र मोडल बनेको पारिश्रमिकको लागि अनुरोध गरेपनि त्यस युवकले पारिश्रमिक लिन इन्कार ग¥यो र जिसस्को मोडल बनाएकोमा धन्यवाद दिएर विदा भयो । अब भिन्चीको लागि जुडास जस्तो मोडलको आवश्यक भयो, जसको अनुहारमै पाप, बेईमान, कपट, धोकेबाजी सबै कुरा प्रष्ट देखियोस् । उनी त्यस किसिमको मोडलको खोजमा सडक, गल्ली, जुवाखाना, मदिरालय जताततै खोज्दै हिँडे तर सोचेजस्तो मोडल भेटाउन सकेनन् । दिनहरू बित्दै गए, महिना, वर्ष हुँदै चार वर्ष बित्यो तर उनले मोडल फेला पार्न सकेनन् । भिन्ची एक किसिमले निराश भैसकेका थिए । एकदिन उनले रातको समयमा एकजना जँड्याहा ढलमल गर्दै सडकमा आइरहेको देखे । भिन्चीले नजिक गएर हेरे । आहा ! यो मानिस जुडासँग मिल्यो । उनले खुसी हुँदै त्यस जँड्याहालाई मोडलको लागि अनुरोध गरेपनि उसलाई मनाउनै सकेन । त्यसपछि ‘कति पैसा लिने हो ? भनेजति नै पैसा दिन्छु’ भनेपछि बल्ल जँड्याहा हाँस्यो र मोडल बन्न राजी भयो । भिन्चीले त्यस मानिसलाई मुश्किलले एक ठाउँमा राखेरे चित्र कोर्न समाप्त ग¥यो । भिन्चीले पनि खुसी हुँदै त्यस जँड्याहालाई मागेको भन्दा डबल पैसा दिए । पैसा लिँदै जँड्याहा मरीमरी हाँस्न थाल्यो । ऊ सम्हाल्नै नसक्ने गरेर हाँस्न थाल्यो । भिन्चीलाई उसको हाँसो अनौठो लाग्यो र किन यति धेरै हाँसेको ? भनेर प्रश्न गरे । भिन्चीको कुराको जवाफमा जँड्याहाले भन्यो ‘म तपाईँको दोश्रो मोडल हो, थाहा छ ? मलाई तपार्इँले दुई पटक मोडल बनाउनु भयो ? अनि तेश्रो पटक पनि मलाई नै मोडल बनाउनु हुन्छ ? जँड्याहाको कुरा सुनेर भिन्ची अचम्मित भए र उनले नियालेर हेरे । आखिर हो रहेछ, चार वर्ष अघि जिससको मोडल बनेको युवक यही रहेछ । चार वर्षको अन्तरालमा त्यस युवक लुटेराहरूको संगतमा परेर लुट्ने, जुवा खेल्ने, मदिरा पिउने भैसकेको रहेछ । सत्संगतको कारण चर्चमा जाने हुँदा युवकको अनुहारमै जिसस जस्तो शालिन व्यक्तित्वको झलक देखियो भने कुसंगतमा परेपछि त्यस युवकको अनुहारमा जुडासको जस्तो बेइमानीको झलक देखियो । यहि हो ‘संगत गुणाको फल ।’ ‘जस्तो संगत उस्तै रङ्गत’ । क्रमशः